ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ

ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ

ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Εφ’ άπαξ : λέγεται  για χρηματικά ποσά που καταβάλλονται με μία δόση.

Πάση θυσία : με κάθε τρόπο.

Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον : είναι αδύνατο να ξεφύγει κανείς απ’ τη μοίρα του.

Έρως ανίκατε μάχαν : έρωτα ανίκητε στη μάχη , που σ ’εσένα δεν αντιστέκεται κανείς.

Εν πάση περιπτώσει : σε κάθε περίπτωση.

Δια γυμνού οφθαλμού : με γυμνό μάτι.

Γλώσσα  λανθάνουσα  τ ’αληθή λέγει : τα λάθη στην ομιλία από βιασύνη ή παραδρομή φανερώνουν τις αληθινές σκέψεις ή επιθυμίες του ομιλητή.

Μέτρον  άριστον : ένα γνωμικό , όπως λέμε που κρύβει γνώση και σοφία και – που - δυστυχώς καταταλαιπωρείται στα χείλη     μας. Γιατί ταλαιπωρείται; Γιατί οι αιώνες που πέρασαν του πρόσθεσαν στην αρχή τη λέξη <<παν >>. Έτσι ακούμε συχνά <<(Παν) μέτρον άριστον>>. Σημαίνει  ότι  η αποφυγή ακροτήτων και υπερβολών είναι η ορθότερη στάση ζωής

Αφ ΄ υψηλού : από ψηλά

Δράττομαι της ευκαιρίας : αρπάζω την ευκαιρία.

Η αιχμή του δόρατος : το δυνατότερο σημείο.

Άγομαι και φέρομαι : κατευθύνομαι από άλλον

Ειρήσθω εν παρόδω : παρεμπιπτόντως.

Κύμβαλον αλαλάζον : λέγεται για άνθρωπο που απηχεί ξένες γνώμες άκριτα.

Αυθημερόν : την ίδια ημέρα

Δια ροπάλου : με βίαιο τρόπο

Κατ΄ εξοχήν : κυρίως

Τοις μετρητοίς : με άμεση καταβολή του αντίτιμου σε χρήμα

Ενώπιος ενωπίω : πρόσωπο με πρόσωπο

Εναλλάξ : με αλλαγή

Αιέν αριστεύειν : πάντοτε να αριστεύεις και να υπερέχεις (Όμηρος, Ιλιάδα)

Έχει σώας τας φρένας : είναι διανοητικώς και ψυχικώς υγιείς.

Το λακωνίζειν εστίν φιλοσοφείν : το να λες λίγα λόγια είναι δείγμα σοφίας.

Ανωτέρα βία : εξωτερικός εξαναγκασμός

Απείρου κάλλους : απαράδεκτα πράγματα

Εστίν δίκης οφθαλμός ος τα πανθ΄ορά : υπάρχει το μάτι της δικαιοσύνης που βλέπει τα πάντα, τίποτα δεν μένει ατιμώρητο

Επί ξυρού ακμής : στην κόψη του ξυραφιού, σε πολύ κρίσιμη κατάσταση, σε κρίσιμο σημείο

Αυτολεξεί :με τις ίδιες ακριβώς λέξεις

Ασυζητητί : αδιαμφισβήτητα , ανεπιφύλακτα

Αμισθί: χωρίς μισθό

Μετά βδελυγμίας : με αηδία

Μηδέν άγαν : τίποτε σε υπερβολικό βαθμό

Γη και ύδωρ: σύμβολο υποταγής, πλήρης υποχώρηση

Δια βίου: σε όλη τη ζωή

Δημόσια δαπάνη: με έξοδα του κράτους

Η ταν ή επί τας:  ή να φέρεις  την ασπίδα νικητής, ή να σε φέρουν πάνω της νεκρό, ή θα καταφέρουμε ή θα αποτύχουμε, ό,τι θέλει ας γίνει

Ασκός του Αιόλου: λέγεται όταν εμφανίζονται πολλά κακά, συμφορές

Δρακόντεια  μέτρα: αυστηρά μέτρα, σκληρά μέτρα

Εξ  όψεως: από την όψη

Αχίλλειος πτέρνα: το αδύνατο σημείο

Ατιμωρητί: χωρίς τιμωρία

Εξ ολοκλήρου: ολοκληρωτικά

Αμ’έπος αμ’έργον: το’πε και το ’κανε

Νους υγιής εν σώματι υγιεί:  η σωματική και η πνευματική υγεία είναι αλληλένδετες

Ουκ εν τω πολλώ το ευ: η ποιότητα δεν βρίσκεται (πάντα) στην ποσότητα

Αγαπάτε αλλήλους: (Καινή διαθήκη) να αγαπάτε ο ένας τον άλλον

Κακήν κακώς: με το χειρότερο, το πιο ανάρμοστο τρόπο

Γης Μαδιάμ:  άνω κάτω χωρίς τίποτα να μείνει όρθιο, για μεγάλη αναστάτωση ή καταστροφή